به گزارش پایگاه خبری دانشگاه اصفهان، در راستای ارتقای کیفیت آموزش عالی و انتقال و تبادل تجربیات موفق آموزشی، نشست اعضای بسیج استادان دانشگاه اصفهان با حضور دکتر هوشنگ طالبی از دانشکده ریاضی و آمار و دکتر ابوالقاسم اسماعیلی از دانشکده علوم زیستی و فناوری دانشگاه اصفهان _ در روز سه شنبه 23 اردیبهشت 1404_ برگزار شد. این دو استاد برجسته که به تازگی در سی و دومین آئین نکوداشت اعضای هیئت علمی به عنوان استادان نمونه کشوری معرفی شده‌اند، در فضایی صمیمی و علمی، دستاوردها و تجربیات گرانبهای خود را با همکاران به اشتراک گذاشتند.

در اوج فعالیت‌های اجرایی هیچگاه معلمی را کنار نگذاشتم

دکتر هوشنگ طالبی، عضو هیئت علمی دانشکده ریاضی و آمار دانشگاه اصفهان در این نشست، در خصوص سابقه فعالیت خود در این دانشگاه اظهار کرد: در سال ۱۳۶۲ به عنوان مربی، عضو هیئت علمی دانشگاه شدم و از همان ابتدا در کنار تدریس، مسئولیت معاونت و سپس مدیریت آموزش دانشگاه را بر عهده داشتم.

وی ادامه داد: تا بهمن ۱۳۶۴ در این سمت فعالیت داشتم و پس از آن برای ادامه تحصیل در مقطع دکترا به خارج از کشور اعزام  و در مهر ۱۳۶۹ با عنوان استادیار به گروه ریاضی دانشگاه بازگشتم.

استاد دانشکده ریاضی و آمار دانشگاه اصفهان با اشاره به تاریخچه شکل‌گیری گروه‌های آموزشی تصریح کرد: در آن زمان، گروه ریاضی شامل رشته‌های ریاضی، آمار و کامپیوتر بود که در سال ۱۳۶۸ گروه مهندسی کامپیوتر از آن جدا و به دانشکده مهندسی پیوست و در سال ۱۳۷۰ نیز گروه آمار به صورت مستقل شکل گرفت.

وی افزود: در سال ۱۳۷۰ به اتفاق آقای دکتر علامت‌ساز، گروه آمار را تشکیل دادیم و اولین دوره دانشجویان این رشته را پذیرش کردیم.

دکتر طالبی با اشاره به مسئولیت‌های اجرایی خود خاطرنشان کرد: در سال ۱۳۶۹ به عنوان معاون تحصیلات تکمیلی منصوب شدم و این مسئولیت تا سال ۱۳۷۳ ادامه داشت. همچنین از سال ۱۳۷۴ تا ۱۳۷۶ ریاست دانشگاه شهرکرد را بر عهده داشتم.

وی تاکید کرد: از بیش از ۴۰ سال خدمت در دانشگاه، بیش از نیمی از آن را در مسئولیت‌های اجرایی گذراندم، اما در تمام این مدت و در اوج فعالیت‌های اجرایی، هیچگاه معلمی را کنار نگذاشتم و همواره به این وظیفه مهم اصرار ورزیده و دامه دادم.

کار در دانشگاه حتی در سطح مدیریتی نمی‌تواند غیرفرهنگی باشد

استاد دانشکده ریاضی و آمار دانشگاه اصفهان در خصوص ماهیت فعالیت‌های دانشگاهی اظهار کرد: محیط دانشگاه، محیطی فرهنگی است و تمام فعالیت‌ها در آن، حتی کارهای اجرایی و مدیریتی، دور از ابعاد تربیتی و فرهنگی نیست.

وی با اشاره به ساختار ارزیابی فعالیت‌های دانشگاهی در فرآییند استاد نمونه کشوری تصریح کرد: فعالیت‌های دانشگاهی در چهار بخش آموزشی، پژوهشی، علمی-اجرایی و فرهنگی-اجتماعی تقسیم‌بندی می‌شوند که نشان از  نوع وظایف و فعالیت های یک عضو هیات علمی در دانشگاه بعنوان یک بسته جامع است.

دکتر طالبی افزود: در این ساختار ارزیابی، فعالیت‌های پژوهشی با حداکثر ۳۰۰ امتیاز، فعالیت‌های آموزشی با ۲۱۰ امتیاز، فعالیت‌های علمی-اجرایی با ۶۰ امتیاز و فعالیت‌های فرهنگی با ۳۰ امتیاز وزن‌دهی شده‌اند.

وی با تأکید بر اهمیت بعد تربیتی در دانشگاه خاطرنشان کرد: در کنار تعلیم که شامل آموزش و پژوهش می‌شود، نمی‌توانیم از بعد تربیتی در دانشگاه غافل شویم و این موضوع به نقش ما به عنوان معلم و مربی برمی‌گردد.

استاد دانشکده ریاضی و آمار دانشگاه اصفهان با اشاره به ماهیت مسئولیت‌های دانشگاهی بیان داشت: تمام مسئولیت‌ها در دانشگاه ماهیت علمی-اجرایی دارند و نمی‌توان ادعا کرد که ریاست دانشگاه صرفاً یک پست اجرایی مانند مدیریت در سایر ادارات دولتی است؛ چرا که ماهیت کار در دانشگاه متفاوت است. اما در عین حال وظیفه اصلی یک عضو هیات علمی آموزش و پژوهش است و به خصوص شاگردپروری و تربیت نسل آینده است.

معلمی در دانشگاه سال به سال سخت‌تر شده است

دکتر طالبی در خصوص چالش‌های آموزش در دانشگاه اظهار کرد: متأسفانه در سال‌های اخیر نقش آموزش در دانشگاه‌ها کمرنگ شده است، در حالی که وظیفه اصلی ما در درجه اول تربیت نسل آینده و مورد نیاز جامعه برای توسعه کشور و زیسته مطلوبب است.

وی با اشاره به تغییرات نسلی در دانشجویان تصریح کرد: دانشجوی امروز با دانشجوی سالهای پیش تفاوت‌های بسیاری دارد. این تفاوت‌ها نه تنها در دانش اندوخته وی، بلکه در انگیزه‌ها و نوع نگاه به دانشگاه  و استاد است. به همین دلیل سال به سال حس کرده‌ام که معلمی سخت‌تر شده است. شاید بدلیل نوع انتظارات دانشجویان و همچنین دانش و انگیزه برای یادگیری سالها پیش راحت‌تر تدریس می‌کردیم، امروز با توجه به تغییر در نگاه و انتظار نسلی و عوامل دیگر، این کار چالش‌برانگیزتر شده است. وی با بیان اینکه انگیزه یادگیری در نسل جدید کاهش یافته خاطرنشان کرد: وقتی انگیزه یادگیری در دانشجو کاهش پیدا می‌کند، به تبع آن یاددهی نیز سخت‌تر می‌شود.

 

دکتر طالبی با اشاره به ارکان اصلی معلمی گفت: دو رکن اساسی برای یک معلم در یاددهی نقش دارد؛ یکی دانش و دیگری انگیزه یاددهی. قسمت دانش قضیه نسبتاً ساده‌تر است، زیرا  اصل بر آن است که اعضای هیئت علمی دانش لازم برای تدریس را دارند، اما چالش اصلی در بخش انگیزه است..

عضو هیئت علمی دانشکده ریاضی و آمار دانشگاه اصفهان با ذکر خاطره‌ای در خصوص لزوم توجه دانشجویان در کلاس و دنبال کردن مطالبی که از سوی استاد بیان می شود درباره این موضوع بیان داشت: گاهی لازم است با روش‌های خلاقانه و غیرمستقیم، دانشجویان را متوجه اهمیت حضور فعال در کلاس کنیم تا از این طریق کیفیت آموزش حفظ شود.

بزرگترین مسئله نسل آینده معلمان، ایجاد انگیزه یادگیری در دانشجویان است

دکتر طالبی در خصوص چالش‌های پیش روی نظام آموزشی اظهار کرد: عمیق‌ترین و بزرگترین مسئله که برای نسل آینده به عنوان معلم با آن مواجه هستیم، ایجاد انگیزه یادگیری در دانشجویان است.

وی با اشاره به پیچیدگی این موضوع ادامه داد: این مسئله تک‌عاملی نیست که بتوان با حل یک مشکل خاص آن را برطرف کرد، بلکه دلایل و مشکلات متعددی در ایجاد انگیزه دخیل هستند.

عضو هیئت علمی دانشکده ریاضی و آمار دانشگاه اصفهان با تأکید بر اهمیت تعادل در فعالیت‌های دانشگاهی تصریح کرد: همانطور که در مشاوره شغلی بر ایجاد تعادل بین شغل و خانواده تأکید می‌شود، در محیط دانشگاه نیز باید تعادلی بین آموزش، پژوهش و سایر وظایف ایجاد کنیم.

وی با اشاره به آیین‌نامه استخدامی اعضای هیئت علمی افزود: در این آیین‌نامه، وظایف متعددی برای اعضای دانشگاه تعریف شده که صرفاً محدود به آموزش و پژوهش نیست.

دکتر طالبی با بیان چالش‌های مدیریتی در دانشگاه خاطرنشان کرد: یکی از مشکلات امروز ما با نسل همکاران جوان این است که کمتر زیر بار مسئولیت های اجرایی در اداره دانشگاه می‌روند، در حالی که اداره دانشگاه وظیفه همه ماست.

• وی تاکید کرد: در کنار آموزش و پژوهش، وظایف علمی-اجرایی و تربیتی نیز جزء وظایف اصلی ما هستند و به دلیل اهمیت تعلیم و تربیت، نمی‌توانیم از آنها غفلت کنیم، هرچند شیوه‌های اثرگذاری بر نسل آینده متفاوت است.

برای موفقیت در دانشگاه باید مؤسس و راه‌انداز بود

دکتر ابوالقاسم اسماعیلی، عضو هیئت علمی دانشکده علوم زیستی و فناوری دانشگاه اصفهان در این نشست، در خصوص آغاز فعالیت خود در این دانشگاه اظهار کرد: از سال ۱۳۸۵ به عنوان استادیار گروه زیست‌شناسی به استخدام دانشگاه اصفهان درآمدم که اکنون به دانشکده علوم و فناوری زیستی تغییر نام داده است.

وی با اشاره به جایگاه گروه زیست‌شناسی دانشگاه اصفهان ادامه داد: این گروه یکی از بزرگترین گروه‌های زیست‌شناسی کشور است که در زمان عضویت من، بیش از ۳۰ نفر و نزدیک به ۴۰ نفر عضو هیئت علمی داشت و به بخش‌های مختلفی از جمله گیاهی، جانوری و ژنتیک تقسیم شده بود.

عضو هیئت علمی دانشکده علوم زیستی و فناوری دانشگاه اصفهان با اشاره به تجربه تحصیل در خارج از کشور تصریح کرد: پیش از بازگشت به ایران، استاد راهنمایم که یک پروفسور با پیشینه پزشکی بود، توصیه ارزشمندی به من کرد و گفت: «جایی برو که استبلیشر باشی، یعنی تأسیس‌کننده باشی.»

وی افزود: استادم تأکید داشت که در جایی که از قبل تأسیس شده، رشد و پیشرفت محدود خواهد بود، اما به عنوان راه‌انداز و مؤسس، فرصت‌های بیشتری برای پیشرفت وجود دارد.

دکتر اسماعیلی با بیان اینکه رشته سلولی مولکولی در آن زمان در دانشگاه وجود نداشت خاطرنشان کرد: از همان ابتدای ورود به دانشگاه، پیشنهاد راه‌اندازی این رشته را مطرح کردم، چرا که اساساً روحیه‌ام توسعه‌ای است و به راه‌اندازی و تأسیس امور جدید علاقه‌مندم.

عضو هیئت علمی دانشکده علوم زیستی و فناوری دانشگاه اصفهان در پایان تاکید کرد: حضور در کنار اساتید پیشکسوت و نمونه دانشگاه، مسئولیت سنگینی است، به خصوص وقتی قرار است تجربیات تدریس را برای کسانی بازگو کنیم که خود در حال کسب این تجربیات هستند.

تجربه تدریس در کنار اساتید پیشکسوت و نمونه، مسئولیتی سنگین است

دکتر اسماعیلی با اشاره به سابقه فعالیت خود در دانشگاه ادامه داد: از سال ۱۳۸۵ به عنوان استادیار گروه زیست‌شناسی به استخدام دانشگاه اصفهان درآمدم که اکنون به دانشکده علوم و فناوری زیستی تغییر نام یافته است.

عضو هیئت علمی دانشکده علوم زیستی و فناوری دانشگاه اصفهان با اشاره به ساختار گروه زیست‌شناسی تصریح کرد: این گروه یکی از بزرگترین گروه‌های زیست‌شناسی کشور است که در زمان عضویت من، نزدیک به ۴۰ عضو هیئت علمی داشت و به بخش‌های مختلفی همچون گیاهی، جانوری و ژنتیک تقسیم شده بود.

وی با بیان خاطره‌ای از زمان بازگشت به ایران افزود: پیش از بازگشت، رئیس مؤسسه‌ام که یک پروفسور با پیشینه پزشکی بود، توصیه کرد که در جایی فعالیت کنم که بتوانم نقش تأسیس‌کننده داشته باشم، زیرا در محیط‌های از پیش تأسیس شده، امکان رشد و پیشرفت محدودتر است.

دکتر اسماعیلی با اشاره به نقش خود در توسعه دانشگاه خاطرنشان کرد: در بدو ورود به دانشگاه، با توجه به نبود رشته سلولی مولکولی، پیشنهاد راه‌اندازی این رشته را مطرح کردم، چرا که روحیه‌ام توسعه‌ای است و به راه‌اندازی امور جدید علاقه‌مندم.

عضو هیئت علمی دانشکده علوم زیستی و فناوری دانشگاه اصفهان در پایان تاکید کرد: این رویکرد توسعه‌محور و تمایل به تأسیس و راه‌اندازی برنامه‌های جدید، همواره بخشی از فلسفه کاری من در دانشگاه بوده است.

آموزش در آینده به سمت شخصی‌سازی پیش خواهد رفت

دکتر اسماعیلی در خصوص توسعه رشته‌های تحصیلی اظهار کرد: پس از راه‌اندازی رشته سلولی مولکولی در مقطع کارشناسی ارشد، دکترا، به مدیریت گروه بیوتکنولوژی منصوب شدم.

وی ادامه داد: در این مسیر، رشته‌های متعددی از جمله بیوتکنولوژی میکروبی، نانوبیوتکنولوژی در مقاطع مختلف و اخیراً زیست‌شناسی سلول‌های بنیادی و مهندسی بافت راه‌اندازی شد.

عضو هیئت علمی دانشکده علوم زیستی و فناوری دانشگاه اصفهان با اشاره به چالش‌های راه‌اندازی رشته‌های جدید تصریح کرد: وزارت علوم برای راه‌اندازی رشته‌های جدید نیازمند متخصص است، اما این یک دور باطل است زیرا تا رشته‌ای نباشد، متخصص آن هم تربیت نمی‌شود.

وی با اشاره به مشکلات کنونی آموزش افزود: در حال حاضر دانشجویان در برخی جلسات کلاس، ذهن خود را برای یادگیری می‌بندند زیرا احساس می‌کنند بخشی از سرفصل‌ها به دردشان نمی‌خورد و این باعث می‌شود ۳۰ تا ۴۰ درصد تدریس بدون یادگیری باشد.

دکتر اسماعیلی با اشاره به آینده آموزش عالی خاطرنشان کرد: همانطور که پزشکی به سمت پزشکی شخصی پیش می‌رود، آموزش نیز به سمت شخصی‌سازی حرکت خواهد کرد و پیش‌بینی می‌شود تا ۵۰ سال آینده، شکل فعلی دانشگاه‌ها کاملاً تغییر کند.

عضو هیئت علمی دانشکده علوم زیستی و فناوری دانشگاه اصفهان با اشاره به فناوری‌های نوین تاکید کرد: پروژه‌هایی مانند نورالینک ایلان ماسک که ارتباط مغز با کامپیوتر را ممکن می‌سازد، آینده آموزش را متحول خواهد کرد، اما نکته مهم این است که مهارت «چگونه یاد گرفتن» همچنان باید توسط انسان آموخته شود.

وی با اشاره به تغییر رفتار دانشجویان بیان داشت: امروزه دانشجویان، خصوصاً در مقطع ارشد، همزمان با تدریس، صحت مطالب را بررسی می‌کنند که این نشان‌دهنده تغییر در شیوه یادگیری نسل جدید است.