در دهههای اخیر، تجارت بین‌الملل به نحو گستردهای به عنوان یکی از اجزای اصلی جهانی‌شدن در دستور کار تمام کشورها قرار گرفته است. در این دوره، فشار عوامل اقتصادی و رشد فوق العادهی تکنولوژی، ارتباطی و مخابراتی، نوع جدیدی از مناسبات تجاری بین کشورها و مناطق مختلف جهان را فراهم آورده است. همچنین رشد بسیار بالای تجارت کالا و خدمات و نیز سرمایه‌گذاری‌های خارجی از یک طرف و توسعهی روابط مالی و یکپارچگی بازارهای پول و سرمایه نقش این عوامل را در رشد اقتصادی کشورها فوق العاده افزایش داده است.
گروه پژوهشی اقتصاد بین‌الملل پژوهشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه اصفهان به منظور تحقق بخشی از وظایف پژوهشی این پژوهشکده در مورد بررسی و تجزیه و تحلیل مطالب ارائه شده در بالا و نیز کمک به رفع نیازهای اداری و اقتصاد در دانشگاه اصفهان و همچنین در سطح کل اقتصاد ایران، در پژوهشکده علوم اداری و اقتصاد دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه اصفهان تشکیل شده است و هم‌اکنون با ریاست جناب آقای دکتر کمیل طیبی اداره میشود. از اهداف اصلی این گروه می‌توان به تشکیل گروه پژوهشی برای تکمیل حلقه قطب اقتصاد بین‌الملل و مجله مطالعات اقتصاد بین‌الملل در دانشگاه اصفهان، تقویت مجله مطالعات اقتصاد بین‌الملل برای دستیابی به امتیاز ISI، چاپ و نشر کتاب‌های مرجع در تجارت و مالیه بین‌الملل، برگزاری همایشهای ملی و بین‌المللی، روش‌شناسی و نظریه‌پردازی در تجارت بین‌الملل و مالیه بین‌الملل، تحلیلهای نظری و تجربی تجارت بین‌الملل و مالیه بین‌الملل، مطالعه‌ی پویایی‌هایی سیاستهای تجاری و اخذ راهکارهای کاربردی برای تعمیق روابط بین‌الملل، مطالعه‌ی موضوعات تجارت بین‌الملل مثل جهانی شدن تجارت و یکپارچگی و همکاریهای منطقهای، مطالعه‌ی پویایی‌های سیاست مالی بین‌الملل و یافتن راهکارهای کاربردی در بازارهای جهانی مالی و مطالعه‌ی موضوعات مرتبط با مالیه بین‌الملل مثل جهانی شدن مالی، شناخت بازارهای مالی بین‌المللی اشاره کرد. این گروه متشکل از اعضای هیأت علمی گروه‌های دانشکده علوم اداری و اقتصاد برخوردار از سوابق موثر پژوهشی در این زمینه و همچنین دانشجویان دکتری گرایش اقتصاد بین‌الملل است و تا کنون فعالیت‌های زیادی را در این زمینه در قالب مقالات علمی، کنفرانس‌های داخلی و بین‌المللی، پروژههای تحقیقاتی و کارگاههای آموزشی و پژوهشی به سرانجام رسانده و در حال انجام است.
§ مأموریت‌ها:
در دهههای اخیر، تجارت بین الملل به نحو گستردهای به عنوان یکی از اجزای اصلی جهانی شدن در دستور کار تمام کشورها قرار گرفته است. در این دوره، فشار عوامل اقتصادی و رشد فوق العادهی تکنولوژی ارتباطی و مخابراتی، نوع جدیدی از مناسبات تجاری بین کشورها و مناطق مختلف جهان را فراهم آورده است. همچنین رشد بسیار بالای تجارت کالا و خدمات و نیز سرمایه گذاریهای خارجی از یک طرف و توسعهی روابط مالی و یکپارچگی بازارهای پول و سرمایه نقش این عوامل را در رشد اقتصادی کشورها فوق العاده افزایش داده است. رشد تجارت جهانی و تحولات ناشی از آن یعنی اهمیت فزایندهی انتقال سرمایه و تکنولوژی، ادغام و افزایش وابستگی متقابل کشورها در شرایط نوین، از مسائل عمدهی شکل گیری نظام جدید جهانی است. از طرف دیگر، بی اعتبار شدن الگوهای اقتصاد سوسیالیستی و برنامه ریزی متمرکز، خود عاملی برای تحولات اخیر بوده و باعث شده است تا این دوره نقطهی عطفی در اقتصاد سیاسی بین الملل به شمار رود. از پیامدهای مهم این تحول این بوده است که اکثر کشورهای در حال توسعه به این نتیجه رسیدهاند که برای مدیریت اقتصادی خود راهی بجز استفاده از عناصر اقتصادی درچارچوب اوضاع داخلی پیش رو ندارند. بدین ترتیب، در دههی 90 میلادی بیش از 70 کشور در حال توسعه به سوی خصوصی سازی، کاهش دخالت دولت در امور اقتصادی، آزادسازی تجاری، بین المللی کردن رفتارهای اقتصادی، تلاش در جهت جذب سرمایههای خارجی، همگرایی اقتصادی و سعی بر حاکم کردن عناصر اقتصاد بازار بر اقتصاد کشورشان حرکت کردند. از میان عوامل پیش گفته، اصلاح سیاستهای اقتصادی در زمینهی تجارت خارجی و سیاستهای تجاری بیش از سایر عوامل مورد توجه کشورهای جهان سوم قرار گرفته است. چگونگی جذب این کشورها در بازارهای بین المللی و میزان دسترسی آنها به بازارهای وسیع مالی از جمله مسائلی است که عمدتاً باید از مجرای اقتصاد بین الملل حل و فصل گردد. در مجموع، گروه پژوهشی اقتصاد بین الملل در صورت تصویب قادر است به تبیین مبانی نظری، ارائه راهکارهای اجرایی و اجرای برنامههای مرتبط در خصوص تحقق اهداف اقتصاد بین الملل بپردازد. علاوه بر این، با توجه به اهداف بلند مدت (پنج ساله) و اهداف اجرایی کوتاه مدت (دو ساله) که در زیر میآید، تشکیل این گروه پژوهشی برای اقتصاد ایران ضرورت می یابد، به طوری که قادر باشد جایگاه اقتصاد ایران را در اقتصاد جهانی شناسایی کرده و بهتر معرفی نماید.
§ اهداف و چشم اندازها
§ اهداف پنج ساله (بلند مدت)
گروه پژوهشی اقتصاد بین الملل دانشگاه اصفهان با یک هدف اساسی در روش شناسی و نظریه پردازی در زمینه های تجارت و مالیه ی بین الملل و تحلیلهای نظری و تجربی در این حوزه ها تشکیل می شود، علاوه بر آن که پویایی سیاستهای اقتصاد بین الملل بویژه از در قالب بازارهای کالایی، مالی و منطقهای بررسی می شود. اهم فعالیت ها در چارچوب اهداف تعیین شده عبارتند از:
- مطالعه و تحقیق برای تبیین اصول، قواعد و ساز و کارهای ایجاد بازار مشترک اسلامی و تبیین نقش جایگاه اقتصاد ایران در آن.
- مطالعه برای گسترش تولید و صدور کالاهای با فناوری برتر در چارچوب همکاریهای منطقهای و بین المللی.
- تبیین روابط تجاری، همکاریهای منطقهای و زیست محیطی به گونهای که دستاورد این روابط ارائه راهکارهای مناسب برای بهبود محیط زیست به ویژه در اقتصاد ایران باشد.
- بررسی پتانسیلهای تجاری و سرمایه گذاریهای منطقهای در قالب سرمایه گذاریهای مشترک (Joint Venture ) و سرمایه گذاری مستقیم خارجی (FDI)
- ارزیابی برون سپاری بین المللی (International Outsourcing) در منابع اقتصادی.
- مطالعه تجارت درون صنعت منطقهای به منظور گسترش بازار و یکپارچگی تجاری و توسعه همکاریهای اقتصادی – منطقهای.
- ارائهی الگوی تجارت خدمات ایران با توجه به همکاریهای منطقهای با تکیه بر مبادله فن آوری، مهارت و صادرات خدمات فنی مهندسی.
- مطالعه توسعهی مناطق آزاد در بازارچههای مرزی به عنوان ملزومات همکاریهای منطقهای؛ که در چارچوب نظام تعرفهای - ترجیحی روابط دو جانبه گسترش یابد.
- تحلیل و آسیب شناسی ناکارآمدیهای همکاریهای گذشته مثل سازمان همکاری اقتصادی (اکو) به خصوص ارزیابی فعالیت ها و بجربه کشورهای اصلی شامل ایران، ترکیه و پاکستان.
- تدوین کتب مرجع در حوزه اقتصاد بین الملل با تأکید بر همکاریهای بین المللی- منطقهای.
- همکاری با انجمنهای علمی – داخلی و بین المللی در حوزههای مرتبط و مشترک اقتصاد بین الملل.
- برگزاری کارگاههای آموزشی و پژوهشی با هدف هم افزایی و ارتقاء دانش اعضای هیأت علمی، پژوهشگران و مدیران ارشد بخش تجارت خارجی، که در آن ها به خصوص نقش اقتصاد ایران برجسته شود.
- همکاری با مراکز علمی مشابه داخلی و بین المللی برای تحقق اهداف برنامه های گروه پژوهشی بویژه در خصوص مبادلات علمی و آکادمیک.
- ایجاد بستههای تحقیقاتی هماهنگ از طریق پایان نامه های دانشجویان دکتری و کارشانسی ارشد که یافتههای آن بر حسب حل مشکلات استان اصفهان، منطقه و در نهایت اقتصاد ایران در حوزه اقتصاد بین الملل میشود.
- نشر مجلات علمی و پژوهشی و کتب مرجع در زمینه های کاربردی و نظریه پردازی حوزه اقتصاد بین الملل یافته و به ویژه تقویت مجله مطالعات اقتصادی بین الملل دانشگاه اصفهان برای دریافت امتیاز ISI.
- برگزاری بیش از ده همایش علمی در سطح بین المللی که نتایج آن ها زمینه ساز سیاست گذاری های استانی، منطقه ای، ملی و بین المللی خواهد داشت.
- گسترش همکاری های علمی و دانشگاهی در چارچوب اهداف گروه پژوهشی که منجر به مبادله دانشجو و استاد می شود.
- برگزاری دوره های آموزشی تخصصی متناسب با اهداف گروه در سطح دانشگاه و استان.
§ اهداف اجرایی دو ساله (کوتاه مدت)
- پشتیبانی و تقویت مجله اقتصاد بین الملل دانشگاه اصفهان در شمارگان انگلیسی و فارسی و ارتقاء آن از درجهی علمی پژوهشی به رتبهی بین المللی ISI .
- مشارکت در برگزاری دوازدهمین همایش بین المللی کره و اقتصاد جهانی با عنوان "روابط اقتصادی کره و ایران: چالشها و فرصتها" که در ژوئن سال 2013 و با همکاری انجمن علمی مطالعات اقتصاد کره (AKES)، سازمان پژوهشهای علمی صنعتی ایران، و قطب علمی اقتصاد بین الملل دانشگاه اصفهان در تهران و اصفهان برگزار می شود.
- مشارکت در برگزاری دولین همایشملی با عنوان "گذار اقتصادی و اقتصاد مقاومتی" که با همکاری پژوهشکده علوم اداری و اقتصاد و قطب علمی اقتصاد بین الملل دانشگاه اصفهان در بهمن ماه سال 1391 در دانشگاه اصفهان برگزار می شود.
- برگزاری یک دوره کارگاه آموزشی و پژوهشی با عنوان "DSGE و کاربردها" با همکاری پژوهشکده علوم اداری و اقتصاد و قطب علمی اقتصاد بین الملل دانشگاه اصفهان که در اردیبهشت ماه سال 1392 در دانشگاه اصفهان برگزار می شود.
- هدف هم افزایی و ارتقاء دانش اعضای هیأت علمی، پژوهشگران و مدیران ارشد بخش تجارت خارجی.
- جذب پروژههای تحقیقاتی و اجرای قراردادهای پژوهشی قبلی که پژوهشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه اصفهان در حوزه های مربوط به اقتصاد بین الملل با سازمان ها منقعد نموده است.
- همکاری و مشارکت در چاپ کتاب با عنوان “East and West Asia Trade, Economic Relations: Opportunities Challenges and Outcomes ” توسط ناشر بین المللی اداورد الگار توسط پرفسور چارلز هاروی (دانشگاه ولونگونگ، دکتر سید کمیل طیبی (دانشگاه اصفهان) و دکتر مصیب پهلوانی ( دانشگاه سیستان و بلوچستان).
- همکاری و مشارکت در چاپ و انتشار شمارگان مجله مطالعات اقتصاد بین الملل (International Economics Studies) دانشگاه اصفهان در ظرف دو سال آینده
- همکاری و مشارکت در چاپ و انتشار شمارگان مجله International Journal of Business and Development Studies ) دانشگاه سیستان بلوچستان.
- برگزاری کارگاه آموزشی و میزگرد در خصوص ضرورت و نقش همکاریهای منطقهای در تعدیل بحرانهای مالی جهانی در سال 1392 در دانشگاه اصفهان.
- انعقاد تفاهم نامه همکاری های علمی و تحقیقاتی بین گروه پژوهشی و مراکز علمی داخلی و بین المللی.
- اقدام برای تشکیل و تکمیل اتاق منابع، RR (Resource Room) با همکاری اعضای قطب و احداث پایگاه اینترنتی مربوط به آن، به طوری که شکل گیری RR در فضای مجازی و فیزیکی قابل اجراست.
- تجهیز RR به مجلات و ژورنالهای معتبر، کتب مرجع و نرم افزارهای STATA، RATS، Eviews و سایر نرم افزارهای اقتصادی.
- احداث پایگاه داده های اطلاعاتی و آماری (سریهای زمانی و مقطعی) در RR.
- مشارکت در اجرای پروژه مشترک کارایی تکنیکی بنگاههای SME توسط دکتر سید کمیل طیبی و پرفسور چارلز هاروی؛ به طوری که این پروژه برای چند کشور مطالعه میشود و دارای منابع مالی است.
- مشارکت و همکاری در همایش دانشجویی در سطح کارشناسی و کارشناسی ارشد با تأکید بر اقتصاد بین الملل و همکاریهای منطقه ای.
- مشارکت در چاپ حداقل 50 مقاله علمی پژوهشی، ISC و ISI توسط اعضای گروه و ارائهی مقاله های علمی در همایشهای ملی و بین المللی در ظرف دو سال آینده.