اصغر منتظرالقائم در گفت‌وگو با ایسنا بیان کرد: امام حسن مجتبی(ع) حرکت مبارزاتی خود را در راستای انجام وظیفه خود در فلسفه امامت تنظیم کردند. با توجه به مشکلاتی که در عصر ایشان بود، با یک حاکم و خلیفه ستمگر و سیاستمدار ماهر و مکار و نیرنگ‌باز مثل معاویه روبرو بودند که مشکلات و موانع زیادی علیه تشیع، اسلام و مسلمانان ایجاد کرده بود. معاویه ازیک‌طرف، جنگ فرهنگی گسترده‌ای راه انداخته و از طرف دیگر نیز قدرت سیاسی جهان اسلام را تصاحب و غصب کرده بود؛ و به دلیل اینکه امام حسن(ع) باید اسلام را حفظ می‌کردند. برای هدایت امت اسلامی و حفظ اسلام، ناچار به تن دادن به صلح با معاویه شدند.
او با اشاره به اینکه معاویه قصد نابودی کامل اسلام را داشت و اسناد و مدارک زیادی نیز این امر را تائید می‌کند، افزود: امام حسن مجتبی(ع) تصمیم گرفتند که اقدامات لازم برای جلوگیری از نابودی اسلام را انجام دهند. ایشان در این راه نیروهایی را برای دفاع از اسلام، تشیع و اهل‌بیت(ع) پرورش داده و راه را برای ادامه مبارزه امام حسین(ع) آماده کردند و از انحراف اسلام جلوگیری کرده و با جنگ فرهنگی که توسط معاویه راه افتاده بود، مبارزه کردند.
عضو هیئت‌علمی گروه ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان خاطرنشان کرد: ازآن‌جهت که معاویه قصد نابودی کل اسلام و امت اسلامی را داشت، امام باید با معاویه مقابله کرده و خلافت رسول‌الله را تا حد ممکن در مسیر صحیح قرار داده و هم‌چنین امت را بیدار می‌کرد. به همین خاطر در وهله اول ایشان امامت الهی خود را مرتباً به امت اسلامی متذکر می‌شدند و از سوی دیگر نیز با توطئه‌های فرهنگیِ معاویه و مزدورانی که درراه جعل احادیثی در مدح و منقبت معاویه گام بر می‌داشتند، مبارزه می‌کردند. امام باید به همه این توطئه‌های معاویه پاسخ داده و راه صحیح را به امت نشان می‌دادند.
منتظرالقائم با بیان اینکه دوران 10 ساله امامت امام حسن(ع) ازنظر عنصر مبارزه، دوران بسیار سخت و پیچیده‌ای بود، یادآور شد: لازم به ذکر است که امام حسین(ع) با یزید که آشکارا فساد می‌کرد، مواجه بودند و به همین خاطر مردم فساد یزید را مشاهده می‌کردند و بی لیاقتی یزید را برای خلافت می‌پذیرفتند، ولی پذیرش فساد معاویه و انحرافاتی که ایجاد می‌کرد برای مردم آسان نبود؛ زیرا معاویه حیله‌گر و مکاری داهی بود و چنان احادیث را جعل کرده بود که مردم او را به‌عنوان کاتب وحی، امیر مؤمنین، امین امت اسلامی و امین وحی پیغمبر می‌دانستند.
او با بیان اینکه عنصر مبارزۀ دوران 10 ساله امامت امام حسن(ع)، عنصر مبارزه فرهنگی و اجتماعی بود اضافه کرد: معاویه قصد توسعه قدرت و سلطه بنی امیه را داشت و مزدوران و جاسوسانی که اسلام را تحریف می‌کردند خریده بود و پاداش خوبی برای آنان در نظر گرفته بود. امام حسن(ع) در این مبارزه به‌خوبی موفق به حفظ اسلام شده و آن را به جانشین بعدی خود یعنی امام حسین(ع) سپردند و این موفقیت بزرگی بود که امام در مبارزه 10 ساله خود بعد از شهادت امام علی(ع) به دست آوردند.
این استاد دانشگاه در خصوص نتایج مثبت صلح‌نامه امام حسن(ع) و معاویه افزود: حفظ اسلام و خون مسلمانان، امت اسلامی و شیعیان و اهل‌بیت(ع) از نابودی و حفظ امت از تحریفات معاویه ازجمله نتایج مثبت این صلح‌نامه بود. معاویه جنگ رسانه‌ای و فرهنگی بسیار گسترده‌ای علیه اهل بیت راه انداخته بود و کتاب‌ها و احادیثی نیز در فضائل او جعل می‌شد و مزدوران زیادی از یمن، مکه، مدینه و کوفه در شام جمع کرده بود و مسیحیان را نیز به خدمت گرفته بود که همه آن‌ها اقداماتی در جهت تحریف اسلام واقعی انجام می‌دادند؛ اما امام(ع) با این صلح توانستند همه تحریفات معاویه را تا حد ممکن برطرف کرده و خط اسلام واقعی را روشن کنند.
او ادامه داد: روایاتی در رابطه با امام حسن مجتبی(ع) به‌ویژه سبک زندگی و بزرگواری‌هایی که یک انسان می‌تواند در طول زندگی خود داشته و خود را انحرافات شیطان نجات دهد، در دست است؛ و ازجمله از امام حسن مجتبی(ع) نقل شده است که: «هیچ بی‌نیازی برتر از عقل نیست و هیچ نیازمندی هم مثل نادانی نیست و هیچ وحشتی بدتر از خودپسندی نیست، و هیچ عیشی لذت بخش‌تر از اخلاق نیکو نیست.»
