در روز دوم در محور اصلی گفت وگوها صاحب‌‌نظران و دانشجویان حول دیپلماسی عمومی و دیپلماسی علمی به گفتگو پرداختند. در پنل تخصصی بامشاد طیبی به نمایندگی از اندیشکده آینده‌‌پژوهی دانشگاه اصفهان در ادامه‌ گفتگوها سؤالی را در مورد آینده‌‌ی دیپلماسی عمومی و علمی در سایه‌ی‌ تحولات جهانی مطرح نمود که رئیس جلسه جناب آقای علی‌اکبر صالحی به آن پاسخ دادند و سفیر کرواسی اشاراتی کوتاه داشتند. ترجمه فارسی سؤال پیرامون تحولات آینده جهانی و پاسخ آن بدین شرح بوده است:

 

 بامشاد طیبی: مسیر اصلی گفت وگو در این جلسه دیپلماسی علمی و عمومی است. همان‌طور که حضار محترم در جریا‌ن‌اند در جهان شاهد تحولات بزرگی هستیم. یکی از جریانات فکری مؤثر در تفسیر آینده‌ای که بشریت با آن روبرو است و تحولات زیست‌محیطی را از گذشته در نظر داشته تفکرات پست‌مدرنیستی است و به‌عنوان یک آیند‌ه‌پژوه می‌توانم این تحولات بلندمدت را ثبت کنم که در جهان شاهد اثرگذاری اندیشه‌های پست‌مدرن خواهیم بود. این اندیشه‌ها در باب توسعه تفاسیری از آینده مانند پسا رشد و رشد زدایی را در ادبیات خود دارند. این تفاسیر سیاسی و اقتصادی هم هستند. باتوجه ‌به این تفاسیر آینده‌گرا، اثرات اقتصادی تحولات بلندمدت حتی رسیدن به اهداف توسعه پایدار را دچار مشکلات فراوان می کند و پیش‌بینی می شود به چند مورد از اهداف توسعه‌ی پایدار دست نیابیم. اگر بخواهیم با بکار گیری مطالعات علم و تکنولوژی و تغییرات پارادایمی پست‌مدرنش این تحولات را به آینده‌ی دیپلماسی عمومی و علمی گره بزنیم چه خواهد شد؟ تحولات به کدام سو می رود؟ به‌سوی نازل‌شدن ارتباطات به‌خاطر اثرات اقتصادی‌اش یا با تفسیری با نگاهی متفاوت با در نظر داشتن (تئوری جان رالز) همان‌طور که سفیر محترم کرواسی در افتتاحیه اظهار داشتند ما را به‌سوی نظم عادلانه جهانی به‌جای نظم نوین جهانی راهنمایی می‌کند؟

 

علی‌اکبر صالحی: سؤال شما بیشتر مسئله ای فلسفی است. نگاه فلسفی با آنچه ما در واقعیت در دنیای سیاست با آن روبرو هستیم لزوماً متناظر نیست. ما نمی‌توانیم به قطعیت بگوییم در آینده به کدام سو می رویم. دنیای سیاست مانند علم فیزیک و ریاضی نیست و ما با مسئله‌ای منطقی روبرو نیستیم. در ریاضی دو بعلاوه دو می شود چهار، ولی در سیاست و دیپلماسی دو بعلاوه دو می‌شود پنج یا هر پاسخ دیگری را می توان انتظار داشت. در دنیای واقعی سیاست سرماخوردگی یک رئیس‌جمهور در وضعیت حال سیاسی یک کشور و مناسبات جهان اثر می‌گذارد. این واقعیت پیش‌بینی از هر نوع را در مورد آینده سیاست و دیپلماسی دچار مشکل می‌کند. فرض بگیریم یک اقتصاددان آینده‌ای را با تفاسیر فراوان فلسفی به تصویر بکشد (اشاره به پسا رشد و رشد زدایی). لزوماً آینده‌‌‌ی آن نخواهد بود که در پیش‌بینی آن اقتصاددان انتظار می رفت. به‌طورکلی به‌تصویرکشیدن آینده با دشواری‌های زیادی روبرو خواهد بود. ما امروزه می‌بینیم حتی پیشرفت فناورانه مانند چت جی پی‌تی (هوش مصنوعی) یک ابزار اثرگذار در دنیا شده است و تغییراتی را به همراه دارد. 

 

نویسنده: بامشاد طیبی_ دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه اصفهان