شرکتها و سازمانها باید دائماً با محیط در حال تغییر خود سازگار شوند تا از شایستگی و تداوم کسبوکار موفق در آینده اطمینان حاصل کنند. با این حال سرعت و پیچیدگی تغییرات، بقا و تداوم کسبوکار سازمانها را به چالش میکشد. اغلب سازمانها در نهایت با رقبا، فناوریها، مقررات و تغییرات سریع در محیط مواجه میشوند که به نظر میرسد غافلگیرکننده باشد و بقای آنها را به خطر بیندازد.
شرکتها و سازمانها برای اینکه شایستگی و جاودانگی خود را حفظ کنند، نیاز به توسعه قابلیتها و راههایی برای شناسایی سیگنالهای اولیه نامنتطرهها و استفاده از آنها دارند (Day & Schoemaker, 2005). استفاده از آیندهنگاری سازمانی به عنوان اولین عامل بقا و از جمله قابلیتهای شناسایی تغییرات و نامنتظرهها شناخته میشود.
اهمیت فعالیتهای آیندهنگاری در زمینه سازمان به طور غیرقابل استدلالی در حفظ رقابت مهم است. ایجاد دیدگاه در مورد آینده هرگز نباید یک تلاش گسترده و یکباره باشد، بلکه یک پروژه در حال انجام است که با بحث مداوم در یک سازمان پشتیبانی میشود. متأسفانه، بسیاری از سازمانها نیاز به تغییر استراتژیها و اختراع مجدد صنایع خود و استفاده از فعالیتهای آیندهنگاری سازمانی را تنها زمانی در نظر میگیرند که بازسازی و مهندسی مجدد نتواند چالش زوال شرکت را حل کند (Hamel & Prahalad, 1994, p. 4). طبق گفته همل و پراهالاد (1994)، مدیریت ارشد کمتر از 3 درصد از انرژی خود را صرف ایجاد دیدگاه سازمانی در مورد آینده و آیندهنگاری سازمانی میکند. بااینحال، تجربه نشان میدهد که 20 تا 50 درصد از زمان و انرژی مدیران باید صرف ایجاد دیدگاهی در مورد آینده شود. بهوضوح بین آنچه در حال حاضر انجام میشود و آنچه باید بهطور ایده آل انجام شود فاصله وجود دارد (Hamel & Prahalad, 1994, p. 4).
دومین عامل بقا در محیط متغیر امروزی، استفاده از قابلیتهای پویا است. در محیطهای تجاری جهانِ متغیرِ امروز، مزیت رقابتی پایدار به چیزی بیش از مالکیت داراییهای قابل تکرار نیاز دارد. کلید مزیت پایدار، قابلیتهای پویایی است که تکرار آن توسط رقبا دشوار است. قابلیتهای پویا را میتوان بهعنوان قابلیتی با ویژگیهای زیر توصیف کرد: 1) درک و شکل دادن به فرصتها و تهدیدها2) استفاده از فرصتها و مقابله با تهدیدها 3) حفظ رقابت از طریق مرتبط و به روز نگهداشتن داراییهای مشهود و نامشهود شرکت (Teece, 2009). قابلیتهای پویا را میتوان بهعنوان عادتواره هایی در فرآیندهای مدیریتی و سازمانی یک شرکت تعریف کرد که هدف آنها به دست آوردن، انتشار، یکپارچهسازی و پیکربندی مجدد منابع است (Teece et al., 1997). بهعنوانمثال تخصص و داراییهای سازمانی (مثلاً نیروی فروش) که میتوانند برای اجرای استراتژیهای ارزشآفرین استفاده شوند (Eisenhardt & Martin, 2000). کپدا و ورا (2007) برای تمایز قابلیتهای پویا از قابلیتهای عملیاتی بیان میکنند که قابلیتهای پویا بر اصلاح قابلیتهای عملیاتی تمرکز میکنند و منجر به تغییرات در محصولات یا فرآیندهای تولید شرکت میشوند درحالیکه قابلیتهای عملیاتی بر عملکرد عملیاتی واقعی یک شرکت تمرکز میکنند (Cepeda & Vera, 2007).
بر اساس نظر سمکی وتیبریوس (2020)، آیندهنگاری سازمانی و قابلیتهای پویا هر دو در جهت آمادگی بهتر سازمان برای چالشهای آینده هستند، اما در ادبیات پژوهشی، توجه کمتری به شکلگیری یک نمای کلی از قابلیتهای پویایی که باعث آمادگی سازمانها در برابرچالشهای آینده خواهد شد، شده است. درک عوامل موفقیت سازمان در برابر آینده ممکن است به بهبود بیشتر اثربخشی آیندهنگاری سازمانی و مهیای آینده بودن سازمانها در محیط متغیر فعلی، کمک کند. بنابراین، عوامل موفقیت یافت شده در مطالعات پژوهشی قبلی در کنار هم قرار گرفتند و در شکل زیر نمایش دادهشدهاند. در واقع این القاب و صفات سازمانی به عنوان قابلیت های پویا معرفی میشوند و ادعا میکنند که اگر سازمان از این صفات استفاده کند، به این معنا است که مهیای چالش های آینده است. در ادامه در جدول زیر خلاصه ای از تعاریف مربوط به این القاب را مشاهده می کنید.
القاب سازمانی بیانگر آمادگی سازمان ها برای آینده
آیا تا به حال به این موضوع اندیشیده اید که سازمان شما داری کدام یک از این صفات به عنوان قابلیت پویا است؟ آیا سازمان شما مهیای آینده هست؟ آینده نگاری سازمانی به شما کمک می کند تا پاسخ این پرسش ها را بیابید.