۱۴۰۳ يکشنبه ۱۱ شهريور

کارگاه سرقت ادبی و علمی در پژوهش های دانشگاهی

بخش آموزش و پژوهش کتابخانه مرکزی و معاونت پژوهشی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی برگزار نمود

بخش آموزش و پژوهش کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد کارگاه سرقت ادبی و علمی در پژوهش های دانشگاهی در تاریخ 1402/03/03 در تالار خاتم سالن همایش های پیامبر اعظم (ص) برگزار نمود.

خلاصه ای از مباحث کارگاه:

امروزه با بالا رفتن حجم تعداد مقالات و پایان نامه‌ها، یکی از دغدغه های اصلی دانشگاه‌ها ، موسسات علمی- پژوهشی و نشریات این است که از حقوق نویسندگان و محققین در برابر هر گونه کپی برداری از دستاوردهایشان توسط افراد دیگر جلوگیری به عمل آورند. در این راستا راه حل‌هاو شیوه‌های گوناگونی را در پیش می‌گیرند. یکی از این راه حلها استفاده از سامانه مشابه یاب سمیم نور می‌باشد که با استفاده از آن درصد دزدی ادبی و یا تعداد پاراگرافهای مشابه در آثار فارسی به صورت دقیق مشخص می‌شود. در این کارگاه به صورت کامل به ابعاد مختلف دزدی ادبی پرداخته و راههای جلوگیری و کاهش آن بررسی شد. هدف از این کارگاه آشنایی تمامی سردبیران و مدیران داخلی نشریات با زوایای مختلف مباحث دزدی ادبی در حوزه های علمی و آموزش روش های جلوگیری از آن در مقالات، پایان نامه ها و ارایه های علمی بوده است. بعلاوه این کارگاه تلاش شد تا سردبیران و مدیران داخلی نشریات از حقوق خود در مواجهه با دزدی ادبی آگاه شوند. بر اساس تعریف COPE ، سرقت علمی به استفاده غیر عمدی یا دانسته و یا بی ملاحظه از کلمات، ایده ها، عبارات، ادعا و یا استنادات دیگران بدون قدردانی و توضیح و استناد ملاحظه به اثر و صاحب اثر یا سخنران ایده گفته می شود. در سرقت علمی دو مطلب مهم وجود دارد که یکی گرفتن عبارت، اندیشه و مطلب از یک اثر دیگر و دوم نام نبردن از مرجع اصلی است. تغییر نام و آدرس یک مطلب، استفاده از داده های متون و یافتن چند مقاله و تلفیق آنان در هم دیگر به منظور ایجاد مطلبی دیگر، حفظ محتویات اثر اصلی و تغییر ظاهر آن، اقتباس بخشی از متن از متنی دیگر، انتشار یک اثر یا بخشی از آن به طور همزمان یا با فاصله زمانی در چند رسانه و استفاده از عین جملات و عبارات دیگران یا جداول و اشکال بدون ذکر منبع از مصادیق سرقت علمی می‌باشند. با توجه به حق معنوی و حق مادی اثر، ترجمه کتاب و مقاله بدون مجوز ناشر از دیگر نمونه های سرقت کتاب می باشد. همچنین میتوان به استفاده قابل توجه از آثار منتشر شده خود، ارائه نادرست اطلاعات در استناد، ارائه اطلاعات کتابشناختی ناقص، استفاده نابجا با هدف افزایش منابع استفاده شده، عدم ذکر اسامی تمامی افراد موثر در نگارش اثر، ذکر اسامی افراد بدون دریافت مجوز از آن ها و عدم مشاهده آثار استناد شده به آن ها اشاره کرد. در زمان انتشار اثر باید به این نکته توجه کنیم که آیندگان هم آن را بررسی خواهند کرد. در حال حاضر نرم افزارهایی تولید شده است که با دادن متن به آن شباهت متن با آثار دیگر مشخص می شود و می تواند نویسنده را در معرض اتهام به سرقت علمی قرار دهد. برای کاهش انگیزه انجام تقلب و جلوگیری از بروز آن ها با عدم منوط کردن ترفیع به تولید آثار و عدم اجبار دانشجو به نوشتن مقاله، شناسایی موثر و دقیق تقلب انجام شده با داوران و ابزارهای مناسب و برخورد با فرد متقلب و جبران خسارت، سه محور اصلی و راهکارهای کلان پیشگیری از سرقت علمی می باشد. یادداشت برداری در نگارش کتاب باید در داخل گیومه و با ذکر منبع انجام گیرد. بیان جملات و یافته های دیگران و استناد به آن ها با انشای خود نیز باید با ذکر منبع باشد. و در پایان باید تاکید کرد که آگاهی دادن و فرهنگ سازی، پرهیز ار اتهام زنی های نابجا، اختیاری کردن استخراج مقاله، واگذاری کار به متخصصان و وضع قوانین مناسب و اجرای درست آن از راهکارهای مقابله از سرقت علمی می باشد.

جهت مشاهده کلیپ کارگاه سرقت ادبی و علمی در پژوهش های دانشگاهی کلیک نمایید.

تاریخ:

1402/07/25

تعداد بازدید:

منبع: