دروس کارشناسی ارشد رشته فلسفه

دروس تخصصی :

 

دروس اختیاری :

نام درس : فلسفة مشاء

هدف درس:

شناخت فلسفة مشاء و ویژگیهای آن و مقایسة آن با فلسفة اشراق و حکمت متعالیه

رئوس مطالب:

تعریف فلسفه مشاء و بیان تفاوت های آن با فلسفه اشراق و صدرا

معرفی شاخص‌ترین چهره‌های فلسفه مشاء (ابن رشد، کندی، فارابی، ابن سینا)

طبیعیات مشاء،

الهیات

وجودشناسی (وجود محض، وجود و ماهیت، واجب، ممکن و ممتنع، قدیم و حادث، جوهر و عرض، عقل و نفس و جسم)

جهان‌شناسی (خدا و جهان، طرح فلوطینی صدورهای متوالی سلسله مراتب عالم‏، عقول و نفوس، عقل دهم و عالم کون و فساد، عقل دهم و اشراق عقلی، عقل دهم واسطه وحی به پیامبران و الهام به اولیاء و عارفان)

علم النفس (نفس‌های نباتی، حیوانی، انسانی، قوای نفس، جاودانگی نفوس فردی، تجرد نفس و دلایل آن)

عرفان و تصوف از منظر فیلسوفان مشاء

روش ارزیابی:

منابع :

ـ ابن‌سینا، ح. (1382). الاشارات و التنبیهات. قم: انتشارات بوستان کتاب.

ـ ابن‌سینا، ح. (1376). الالهیات من کتاب الشفاء (تحقیق حسن حسن‌زاده آملی). قم: دفتر تبلیغات اسلامی.

ـ ابن‌سینا، ح. (1374). شفا. تهران: انتشارات فکر روز.

ـ سبزواری، هـ (1369). شرح مبسوط منظومه (به تصحیح حسن حسن‌زاده آملی). تهران: انتشارات ناب.

ـ ابن‌رشد، م. (1382). تهافت التهافت (به کوشش سلیمان دنیا) (چاپ اول). تهران: انتشارات شمس تبریزی.

ـ فارابی، م. (1349). رسایل الفارابی. حیدرآباد دکن: مجلس دائره‌المعارف العثمانیه.

نام درس : حکمت متعالیه

هدف درس :

شناخت حکمت صدرایی

رئوس مطالب:

مفهوم و جایگاه حکمت متعالیه

روش شناسی صدرالمتألهین در حکمت متعالیه

نظام هستی شناسی ملاصدرا

اصالت و اعتبار در مفاهیم فلسفی

نقد وبررسی نظریه محقق دوانی و صدرا در مسئله اصالت وجود

اشتراک لفظی و معنوی وجود و نظریه‌های فلاسفه و متکلمان و عرفا در این مسئله

رابطه منطقی وجود با ماهیت در فلسفه اصالت وجود

دلایل ملاصدرا بر اصالت وجود

تشکیک وجود و انواع آن

علت و معلول در اصالت وجود

جعل و تأثیر آن در حکمت متعالیه

وجود ذهنی و حل معمای آن

وحدت و کثرت در وجود و ماهیات

وحدت وجود در عرفان ابن عربی و حکمت متعالیه صدرا

تبیین نظریه بسیط الحقیقه کل الاشیاء

اتحاد عاقل ومعقول

مباحث علم، تقسیمات ومراحل آن

حرکت جوهری و نقد و بررسی شبهات آن

اثبات تجرد نفس

معاد جسمانی وتجرد خیال

برهان صدیقین در فلسفه ملاصدرا و مقایسه آن با دلیل صدیقین در فلسفه ابن سینا

تفسیر و بیان صدرا از مثل افلاطونی

روش ارزیابی:

منابع :

ـ ملاصدرا، م..(1376) الحکمه‌المتعالیه فی الاسفار الاربعه العقلیه. قم: مکتبه المصطفوی.

ـ ملاصدرا، م. (1346). شواهد الربوبیه (به تصحیح جلال‌الدین آشتیانی). مشهد: دانشگاه مشهد.

ـ ملاصدرا، م. (1342). المشاعر (با تعلیقات هانری کربن). تهران: انستیتوی فرانسوی ایرانشناسی.

ـ سبزواری، هـ . (1369). شرح منظومه (به تصحیح حسن حسن‌زاده آملی). تهران: انتشارات ناب.

ـ زنوزی، ع . م. (1376). بدایع الحکم، تهران: نشر الزهراء.

ـ آملی، ج. (1375). رحیق مختوم. قم: نشر اسراء.

 

نام درس : تفسیر متون فلسفی(1)

هدف درس :

افزایش توان دانشجویان در استفاده از متون فلسفی

رئوس مطالب:

منتخبی از متونِ

افلاطون

ارسطو

دکارت

لایب نیتز

اسپینوزا

کانت

هگل

سارتر

هایدگر

تذکر: متن درس دست کم پنجاه صفحه است، که بخشی از آن به صورت خودخوان به دانشجو محول می‌شود.

روش ارزیابی:

منابع :

- Anass, J. . Plato: The Statesman. London: Cambridge University Press.

- Aristotle. . Politics, Michigan: University of Michigan Press.

- Descartes, R. . The Principles of Philosophy. Kessinger Publishing.

- Kant, I. . Critique of Pure reason. London: MaCMillan.

- Hegel, G.W.F. . The Phenomenology of spirit. London: Oxford University Press.

- Heidegger, M. . Being and Time. Sanfrancisco: Harper and Row.

نام درس : فلسفه افلاطون ـ ارسطو

هدف درس :

بررسی و شناخت مباحث اساسی فلسفه افلاطون و ارسطو

رئوس مطالب:

حقیقت و وجود

یک (واحد) و معانی آن

نفس

کیهان شناسی

فلسفه هنر

اخلاق و سیاست

معرفت

تعلیم و تربیت

مباحث فوق از دیدگاه ارسطو و افلاطون مورد بررسی قرار گرفته و آراء این دو فیلسوف با هم مقایسه می‌شود.

روش ارزیابی :

منابع :

ـ افلاطون‏. (1357). دورة آثار افلاطون (ترجمه محمدحسن لطفی). تهران: انتشارات خوارزمی.

ـ کنی، ج. (1373). افلاطون (ترجمه عزت‌اله فولادوند). تهران: انتشارات کهکشان.

ـ ارسطو. (1366). متافیزیک (ترجمه شرف‌الدین خراسانی). تهران: نشر گفتار.

ـ ارسطو. (1356). اخلاق نیکو ماخوس (ترجمة ابوالقاسم پورحسینی). تهران: دانشگاه تهران.

- Krute, R. . The Cambridge Companion to Plato. Cambridge University Press.

- Barnes, J. . The Cambridge Companion to Aristotle. Cambridge University Press.

نام درس: فلسفه کانت 1

هدف درس :

بررسی و شناخت فلسفة نظری کانت

رئوس مطالب:

کلیات: طرح کلی فلسفه نظری براساس نقد عقل محض وتمهیدات

حس استعلایی و صور پیشین آن ( زمان و مکان )

منطق استعلایی وتفاوت آن بامنطق صوری

تقسیم بندی احکام

جایگاه حکم تالیفی پیشین درفلسفه استعلایی

مقولات فاهمه

استنتاج استعلایی مقولات

شاکله و نقش آن در نظریه معرفت

اصول فاهمه محض و اقسام آن

دیالکتیک استعلایی وجایگاه ‌آن درفلسفه انتقادی

توهم استعلایی و اقسام آن

مغالطات عقل محض

تعارضات عقل محض

ایده‌ال عقل محض: نقد براهین اثبات وجود خدا

روش ارزیابی :

منابع:

ـ کورنر، ا. (1367). فلسفه کانت (ترجمه عزت الله فولادوند). تهران: خوارزمی.

ـ نقیب‌زاده، ع. (1364). فلسفه کانت. تهران: نشر آگاه.

ـ کاپلستون، ف. (1360). کانت (ترجمه منوچهر بزرگمهر). تهران: انتشارات دانشگاه صنعتی شریف.

ـ کانت، ا. (1362). سنجش خردناب (ترجمه میر شمس‌الدین ادیب سلطانی). تهران: انتشارات امیر کبیر.

ـ کانت، ا. (1367). تمهیدات (ترجمه دکتر غلامعلی حداد عادل). تهران: مرکز نشر دانشگاهی.

ـ پاسپرس، ک. (1372). کانت (ترجمه میر عبدالحسین نقیب‌زاده). تهران: طهوری.

ـ هارتناک، ی. (1376). نظریه معرفت در فلسفه کانت (ترجمه غلامعلی حداد عادل). تهران: فکر روز.

- Bennet, J. . Kant's Analytic. Cambridge University Press.

- Bennet, J. Kants Dialectics. Cambridge University Press.

- Guyer, P. . The Cambridge Companion to Kant. Cambridge University Press.

- Kant, I. . Critique of Pure Reason. Trans. Kemp Smith. London: MaCMillan.

 

نام درس : فلسفه هگل

هدف درس :

شناخت مفاهیم و مسائل اساسی فلسفه هگل

رئوس مطالب:

الف: کلیاتی در معرفی فلسفه جامع هگل:

زندگانی هگل و آثار او

ایده‌آلیسم یونانی و ایده‌آلیسم هگل

مکتب ایلیائیان و هگل

افلاطون و هگل

ارسطو و هگل

فلسفه جامع هگل وتفاوت آن با فلسفه‌های دیگر

دیدگاه هگل درباره فلسفه اسپینوزا، هیوم و کانت

نسبت فلسفه هگل با فلسفه فیخته و شلینگ.

پدیدار شناسی آگاهی

توضیح بر اساس علت ودلیل

دلیل و مشخصات آن

اندیشه محض

شناسایی و هستی

فلسفه تک بینی هگل واستنتاج مقولات

مقوله نخستین

روش دیالکتیک

دستگاه فلسفی هگل

ب: منطق هگل:

نظریه وجود و تقسیمات آن

نظریه ماهیت و ذات: وحدت مطلق، کثرت، تقابل، تضاد، واقعیت، ضرورت جهان پدیداری، جهان موجود فی نفسه

منطق صورت معقول: صورت معقول کلی و جزئی ، حکم و اقسام آن، مثال، معنای شناخت و اقسام آن، یقین حسی، ادراک و خودآگاهی، آزادی و خودآگاهی...

ج: فلسفه طبیعت: مطلق در ذات خویش از نظر هستی‌شناسی و انتقال آن به طبیعت

د: فلسفه روح یا تاریخ انسانیت:

مرحله روح درون ذاتی

مرحله روح برون ذاتی: مفهوم حق، اخلاق، خانواده، جامعه مدنی، دولت ، فلسفه سیاسی

فلسفه تاریخ، کارکرد جنگ

مرحله روح مطلق: فلسفه هنر وصنعت، فلسفه دین، علم و حکمت.

هـ: تأثیر هگل در روند فلسفه، هگلیان راست و چپ

روش ارزیابی:

منابع :

ـ استیس، و. ت. (1347). فلسفه هگل (ترجمه حمید عنایت). تهران: انتشارات امیرکبیر.

ـ گارودی، ر. (1362). در شناخت اندیشه هگل (ترجمه باقر پرهام). تهران: انتشارات آگاه.

ـ هگل، گ . و. (1367). مقدمه بر پدیدارشناسی روح (ترجمه محمود عبادیان). ارومیه: نشر انزلی

ـ هگل، گ. و. (1382). هگل و جامعه مدرن (ترجمه منوچهر حقیقی‌راد). تهران: نشر مرکز.

- Hegel, G.W. F. . The Phenomenology of Spirit. London: Oxford University Press.

- Quentiner, L. . A Reading of Hegel�s Phenomenology of Spirit. Fordham University Press.

نام درس : فلسفه های اگزیستانس

هدف درس :

مطالعه عمیق فلسفه های اگزیستانس

رئوس مطالب:

مقدمات: زمینه‌های پیدایش فلسفه‌های اگزیستانس

کی یرکه گور : نقد فیلسوفان و تلّقی آنان از حقیقت، مراحل حیات ( تقرر استحسانی، زندگی اخلاقی، ایمان) ، تنهایی، فردیت، آزادی و اختیار، پارادکس ایمان، مرگ وترس آگاهی

یاسپرس: معنای اگزیستانس، اکتشافات جهان، شناسایی ابژکتیو وشناسایی اگزیستانس، نزاع عاشقانه، مرگ، آزادی واختیار، عهد و پیمان

گابریل مارسل: داشتن و بودن، مسئله و راز، امید، ایمان

هایدگر: هایدگر اول، روش پدیدار شناختی- هرمنوتیک هایدگر، انسان به عنوان در عالم بودن، نقد تلّقی دکارتی از انسان و جهان، فتوح، راز، حقیقت، زمان

هایدگر دوم: دلایل گشت در تفکر هایدگر، تفکر شاعرانة هایدگر، پیش آمد، تاریخ، متافیزیک، تاریخ هستی

ماهیت تکنولوژی، عصر تصویر جهان، مذهب اصالت بشر، زبان و وجود.

سارتر: نسبت سارتر با دکارت، هگل، نیچه، هوسرل و هایدگر، معنای اگزیستانس، جنبه‌های واقع بودگیِ اگزیستانس، بیرون‌شدهای اگزیستانس، آزادی و اختیار ، مسئولیت، عشق، اصالت بشر، مرگ.

روش ارزیابی:

منابع :

ـ ورنو، ر. وال، ژ (1372). پدیدارشناسی و فلسفه‌های هست بودن (ترجمه یحیی مهدوی). تهران: نشر خوارزمی.

ـ مستعان، م. (1374). کی یرکه گور متفکر عارف پیشه. تهران، نشر روایت.

ـ نصر‏ ع. (1375). خدا و انسان در فلسفه پاسپرس. تهران: نشر آذرخش.

ـ مک کواری، ج. (1377). فلسفة وجودی (ترجمه محمد سعید حنایی کاشانی). تهران، نشر هرمس.

- Heidegger, M. . Being and Time, Sanfrancisco: Harper and Row.

-Heidegger , M. . Introduction to Metaphysics. Yale University Press

-Hong, H.V. . The Essential Kierkegaard. Prinston University Press.

-Sartre, J.P. . Being and Nothingness. Washington: Washington Square. Press.

نام درس : هرمونتیک و فلسفه های پست مدرن

هدف درس :

شناخت فلسفه های معاصر و جدیدترین مکاتب فلسفی غرب

رئوس مطالب:

کلیات: (معنا و ملاک معاصر بودن، بررسی وضعیت و موقعیت فلسفه در دورة معاصر، زبان و فلسفه های معاصر)

فلسفه های هرمنوتیک وریشه های تاریخی آن

نسبت فلسفه های هرمنوتیک بافلسفهء حیات ، پدیدار شناسی وفلسفه های اگزیستانس

مهمترین فیلسوفان هرمنوت معاصر: هیدگر، گادامر، ریکور ،

فلسفه های هرمنوتیک و کلام جدید و تفاسیر جدید از کتب مقدس

فلسفه های پست مدرن و ریشه های تاریخی آن

فوکو: رابطة دانش با قدرت ، روش دیرینه شناسی و روش تبارشناسی

دریدا : متافیزیک حضور ، ساختار شکنی ، معنا و متن

لیوتار: وضعیت پست مدرن

نگاه پست مدرن به مسائل اجتماعی ، دین ، جنسیت ، حقوق بشر ، علم و دموکراسی

روش ارزیابی :

منابع:

ـ پالمر، ر. (1377). علم هرمنوتیک (ترجمه محمد سعید حنایی کاشانی). تهران: نشر هرمس

ـ دریفوس‏ هـ. (1382). میشل فوکو: فراسوی ساختارگرایی (ترجمه حسین بشیریه). تهران: نشر نی.

- ضیمران، م. (1381). میشل فوکو: دانش و قدرت. تهران: نشر هرمس.

ـ ضیمران، م. (1379). ژاک دریدا و متافیزیک حضور. تهران: نشر هرمس.

ـ احمدی، ب. (1370). ساختار و تأویل متن. تهران: نشر مرکز.

- نوذری، ح. (1379). پست مدرنیته و پست مدرنیسم. تهران: نشر نقش جهان .

-Gadamer, Hans (1976) Philosophical Hermeneutics University of California, U.S.A.

-Ricoure, P, (2003) The Rule of Metaphor, The creation of Meaning in Language, Rutledge, London

نام درس : فلسفه تحلیلی

هدف درس :

شناخت یکی از جریانهای بزرگ فلسفی در قرن بیستم

رئوس مطالب:

پیشینه فلسفه تحلیلی

اقسام تحلیل: تحلیل حدی، تحلیل حکمی و تحلیل قیاسی

اتمیسم منطقی

پوزیتویسم

فلسفه تحلیلی معاصر:

الف- جورج ادواردز مور ب- برتراند راسل ج- لودویگ ویتکنشتاین د- رودولف کارناپ

هـ _ ویلان ندون اورمن کواین و- رایل ی- جین آوستین

روش ارزیابی:

منابع :

ـ بزرگمهر، م. (1348). فلسفه تحلیل منطقی. تهران: انتشارات خوارزمی.

ـ لاریجانی، ص. (1375). فلسفه تحلیلی. قم: نشر مرصاد.

ـ هاسپرس، ج. (1370). درآمدی به تحلیل فلسفی (ترجمه سهراب علوی‌نیا). تهران: مرکز ترجمه و نشر کتاب.

ـ پایا، ع. (1382). فلسفه تحلیلی مسائل و چشم‌اندازها. تهران: طرح نو.

- Austin, J.L. . Sense and Sensibility. Ed. G. Warnock. Oxford: Oxford University Press.

- Wittgenstein, L. . Philosophical investigation. Tra. By: G.E. Anscombe. Blackwell�s Publishing.

 

نام درس: فلسفة پیش سقراطی

هدف درس :

شناخت مباحث ومسائل اساسی فلسفه های پیش از سقراط

رئوس مطالب:

کلیات (معرفی منابع تحقیق، اصطلاح پیش سقراطیان، اندیشه در قبل...)

خردمندان هفتگانه

فیلسوفان ایونی (طالس، آناکسیمنس، آناکسیماندروس)

فیثاغورث، هراکلیت، پارمنیدس، امپدوکلس، آناکساگوراس، اتمیست‌ها.

روش ارزیابی :

منابع:

- خراسانی، ش. (1357). نخستین فیلسوفان یونان، تهران: نشر کتابهای جیبی.

- گاتری، و. (1375). تاریخ فلسفه یونان (ترجمه مهدی قوام صفری). تهران: نشر فکر روز.

- Hussey, E. . The Pre-Socratics. Charls Scribner. Sone.

- Kafka, G. . Die Vorsokratiker. E Reinhardt.

- Robin and Waterfield. . The Pre-Socratics and Sophists. London: Oxford University Press.

نام درس : فلسفه افلوطین

هدف درس :

شناخت مفاهیم اساسی فلسفه نو افلاطونی

رئوس مطالب:

کلیات ( فلسفه نو افلاطونی و جایگاه آن در فلسفه، زندگی وآثار افلوطین)

یک یا نیک

اقانیم سه گانه

فیض ( پروهودش)

زیبایی

زمان

وجود شر

تاثیر فلسفة نوافلاطونی بر فلسفه مسیحی و اسلامی

روش ارزیابی :

منابع:

‌افلوطین. (1366). نه گانه‌ها (ترجمة محمدحسن لطفی). تهران: خوارزمی.

پورجوادی، ن. (1358). درآمدی بر فلسفه افلوطین. تهران: انجمن فلسفه و حکمت.

- Plotinus, The Enneads, Translated by Stephen McKenna. London: Faber and faber limited.

- Hadot, P. Quest-Ceque la Philosophie Antique . Paris, folio.

نام درس : فلسفه قرون وسطی

هدف درس :

بررسی و شناخت مفاهیم و مسائل اساسی فلسفه در قرون وسطی

رئوس مطالب:

رابطه عقل و دین (نسبت میان عقل و نقل و فلسفه و کلام)

خداشناسی( بدیهی ونظری بودن اعتقاد به وجود خدا )

برهانهای انی ولمی در مورد اثبات وجود خدا

امکان شناخت خدا واسماء و صفات او

رابطه خدا وجهان آفرینش

انسان‌شناسی: جبر و اختیار ، رابطه نفس و بدن، نسبت میان انسان و خدا، و ...

مسأله کلیات ومکاتب مختلف مرتبط با آن

موضوعات یاد شده در آرای فیلسوفانی از قبیل سنت اگوستین ، فیلسوفان حوزه اسکندریه ، گنوسی ها ، جان اسکات ، سنت آنسلم ، آبلارد ، بناونتورا ، آلبرت کبیر، سنت آکوئیناس ، دانز اسکات وسایر فیلسوفان قرون وسطی مورد بحث قرار خواهد گرفت.

تذکر : برخی از مطالب فوق که مجال طرح درکلاس نمی یابد به صورت کار تحقیقی به دانشجویان محول می‌شود.

روش ارزیابی :